Silnik to urządzenie, które służy zmianie energii na pracę mechaniczną. Pomijając innowacyjne kroki w przyszłość i towarzyszące im silniki elektryczne, najczęściej wykorzystywanymi silnikami w samochodach są silniki spalinowe.

Zasada działania silnika spalinowego polega na zmianie w środku cylindra energii chemicznej paliwa na prace mechaniczną. Ciepło wyprodukowane podczas spalania paliwa powstaje w wyniku ogromnego wzrostu ciśnienia w cylindrze – rozprężające gazy spalinowe przemieszczają tłok, który za pośrednictwem korbowodu wymusza obrót wału korbowego silnika. Czynności te są wykonywane cały czas podczas trwania spalania. Wartość silnika samochodowego określana jest mianem pojemności skokowej. Jest to różnica pomiędzy pojemnością całkowitą cylindra, a pojemnością komory sprężania.

Podstawowym elementem silnika jest kadłub, gdzie umieszczone są cylindry z tłokami, w których dochodzi do zmiany energii chemicznej na mechaniczną. Oprócz tego do sprawnej pracy silnika wykorzystywane są różnego typu układy odpowiedzialne za konkretne zadania. Są to między innymi: układ korbowy, którego funkcja polega na zmianie posuwisto-zwrotnego ruchu tłoka w cylindrze na ruch obrotowy wału korbowego; układ rozrządu, który manewruje procesem napełniania cylindrów świeżą mieszaniną paliwowo-powietrzną albo samym powietrzem; układ zasilania dzięki któremu cylinder jest zaopatrywany w mieszankę paliwa oraz powietrza albo osobno w paliwo i powietrze; układ smarowania, który odpowiada za uzupełnianie oleju we współpracujących ze sobą elementach silnika, przede wszystkim w celu zmniejszenia oporów oraz tarcia; układ chłodzenia z pomocą którego utrzymywana jest odpowiednia temperatura silnika, która daje możliwość ekonomicznej pracy; układ rozruchowy, wykorzystywany do uruchamiania silnika – bardzo często jest to rozrusznik elektryczny.

Silniki można podzielić ze względu na ich odmienne cechy – między innymi podział ze względu na stopień sprężenia mieszaniny w cylindrze. Wyróżniamy silniki niskoprężne i wysokoprężne. Silniki niskoprężne można nazywać także benzynowymi, gaźnikowymi albo iskrowymi. Silniki wysokoprężne natomiast nazywamy silnikami Diesla.